γράφτηκε
στον Τοίχο
22.5.22
-
0
Comments
Σε μια από τις πιο ρομαντικές γωνιές του βορεινού Βοσπόρου, στο Μπουγιούκντερε (Βαθυρρύαξ), εκείνο το φεγγαρόλουστο καλοκαιρινό βράδυ υπήρχε μια αναταραχή. Οι κάτοικοι έτρεχαν προς την παραλία. Τα αυτιά τους τα χάιδευε μια γλυκιά κοριτσίστικη φωνή που μαζί με το αλμυρό ιώδιο της θάλασσας τους συνέπαιρνε και τους ταξίδευε σε άλλους κόσμους μαγικούς και παραμυθένιους.
Μαζί με τα ισχυρά ρεύματα του Βοσπόρου η ερωτική αυτή φωνή της Ρωμιάς σειρήνας λες και υπνώτιζε, και παρέσερνε τους ακροατές της των παραλιακών χωριών από την καθημερινότητα στο όνειρο, στη ρομάντζα.
Η Αθανασία Γεωργιάδου γεννήθηκε το 1891 στο Μπουγιούκντερε από πατέρα Ρωμιό, μουσικό και ταγματάρχη της χωροφυλακής, τον Γεωργιάδη Εφέντη. Ο φιλόμουσος πατέρας τής ενέπνευσε την αγάπη για την μουσική και το τραγούδι. Στα οικογενειακά γλέντια μάγευε τους συνδαιτυμόνες με τα τραγούδια της και με τη χαρακτηριστική ψιλή και γλυκιά φωνή της. Αργότερα τον συνόδευε στα μεχταμπιγιέ (βόλτα κάτω από φεγγάρι) του Βοσπόρου.
Η βαρκαρόλα ήταν μια αγαπημένη συνήθεια στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη του 19ου αιώνα επί σουλτάνου Αμπντούλ Μετζίτ Β΄.
Εκεί την άφηνε να τραγουδά με συνοδεία το σάζι του, και με τη θεία εκείνη φωνούλα της να σαγηνεύει όλους όσοι έβγαιναν βόλτα με το φεγγάρι. Κανείς δεν ήξερε ποια τραγουδούσε, ή ακόμη κι αν ήταν ανθρώπινο πλάσμα. Τους αρκούσε να ακολουθούν τη βάρκα και να απολαμβάνουν το τραγούδι της πεντάχρονης. Το τραγούδι της Γοργόνας (deniz kızı)!
Η σταδιοδρομία της άρχισε στα καφωδεία του Γαλατά, στο λιμάνι της Πόλης, σε μια εποχή που το Κάντο (τουρκική οπερέτα) ήταν της μόδας και που η ίδια το είχε ήδη συμπεριλάβει στο ρεπερτόριό της. Εκεί την άκουσε (και εντυπωσιάστηκε) ο αδελφός του μεγάλου συνθέτη τουρκικής μουσικής Γιώργου Μπατζανού, ο Αλέκος (1888-1950), και έγραψε γι’ αυτήν το περίφημο για την εποχή τραγούδι «Gel ey denizin nazlı kızı».
Αργότερα η φήμη της έφτασε σε πολύ υψηλά για την εποχή (αλλά και για μια Ρωμιά) επίπεδα. Ήταν η εποχή που συνειδητοποίησε ότι το πραγματικό της όνομα ήταν Ευθαλία και όχι Γοργόνα, όπως είχε συνηθίσει μέχρι τότε να την αποκαλούν.
Δεν άργησε να έλθει και ο έρωτας. Γνωρίστηκε με τον διάσημο Τούρκο συνθέτη-βιολιστή Σαντί Ισιλάι, τον οποίο και παντρεύτηκε. Ο γάμος αυτός έμελλε να της αλλάξει όλη τη ζωή.
Ηχογραφεί στη Γαλλία τους πρώτους της δίσκους [στην εταιρεία Pathé], αλλά το φόρτε της ήταν οι συναυλίες που έδινε στη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη. Καταξιώνεται ως μια από τις πιο αξιόλογες ερμηνεύτριες της Τουρκίας στα έντεχνα παραδοσιακά και λαϊκά τραγούδια.
Είναι η πρώτη μη μουσουλμάνα τραγουδίστρια που τραγούδησε αποκλειστικά στην τουρκική γλώσσα και συνεργάστηκε με τον εθνικό μουσικό σύλλογο Dârü’l-Elhân [το μετέπειτα Ωδείο της Κωνσταντινούπολης].
Εκεί γραμμοφώνησε τριάντα τραγούδια χρησιμοποιώντας τουρκικά ψευδώνυμα, λόγω της ελληνικής καταγωγής της. Το 1927 η δισκογραφική εταιρεία Columbia δραστηριοποιείται στην Τουρκία και συνεργάζεται με την Ευθαλία, με την οποία ηχογραφεί περί τα 100 τραγούδια με το ψευδώνυμο «Σοπράνο».
Όταν το 1930 τραγούδησε για τον Μουσταφά Κεμάλ, πήρε το θάρρος που της αναλογούσε και άρχισε πλέον να ηχογραφεί δίσκους με το όνομα «Deniz Kızı Eftalya» (γοργόνα Ευθαλία).
Πολλές φορές είχε κληθεί να τραγουδήσει για τον Κεμάλ. Μια βραδιά όμως της έμεινε αξέχαστη. Με εντολή του η παράσταση ξεκίνησε με τραγούδια σε ήχο Νιχαβέντ (δηλαδή σε αρμονικό σολ μινόρε). Κατά το τέλος εμφανίστηκαν δύο κυρίες ντυμένες κομψά και με ακριβά ευρωπαϊκά φορέματα. Η μία ήταν η εβραϊκής καταγωγής ερωμένη του Πασά Σαφιγιέ Μπεχάρ, και η άλλη η Ευθαλία.
Αφού τον χαιρέτησαν με χειροφίλημα και εισέπραξαν ένα ευγενικό «hoş geldiniz» [καλωσορίσατε], έκατσαν στις θέσεις που τις υπόδειξαν. Όταν τελείωσε ένα ταξίμι που ο ίδιος ο Κεμάλ ζήτησε από τον συνθέτη Σελαχατίν Πινάρ, ήρθε η σειρά των επιδείξεων τεχνικής τραγουδιού.
Εκεί η Ευθαλία, με συνοδεία το βιολί του συζύγου της, τραγούδησε και εισέπραξε τα χειροκροτήματα του Κεμάλ.
Το 1934 συνεργάζεται με τη δισκογραφική εταιρεία His Masters Voice, η οποία την κατατάσσει στις επτά καλύτερες συνεργάτιδές της πλέκοντας το εγκώμιο της συναρπαστικής ζωής της.
Ένα άλλο περιστατικό που η ίδια αφηγήθηκε κάποτε, συνέβη μέσα σε ένα πλοίο της γραμμής Πριγκηποννήσων-Πόλης. Θα ήταν το πρωινό δρομολόγιο όταν το πλοίο με λιγοστούς επιβάτες ξεκίνησε για την Πόλη.
Η Ευθαλία, ξαπλωμένη στα πόδια του συζύγου της, απολάμβανε το αυγουστιάτικο πρωινό και άρχισε να τραγουδά. Ο Σαντί δεν άργησε να πάρει το δοξάρι στο χέρι για να συνοδέψει τη γυναίκα του. Οι ώρες περνούσαν, και κάποια στιγμή η Ευθαλία ανήσυχη ρώτησε τον Σαντί πού βρίσκονται. Η παρέμβαση του καπετάνιου τούς έλυσε την απορία: Οι επιβάτες τον είχαν παρακαλέσει να στρίψει το τιμόνι και να καθυστερήσει την άφιξη για να απολαύσουν όλοι μαζί τη θεσπέσια και ουράνια φωνή της.
Στις 4 Αυγούστου 1936, όταν η Ευθαλία ήταν 45 ετών, διοργανώθηκε μια κρουαζιέρα-ρεσιτάλ προς τιμήν της από 14 πλοία της εταιρείας εκμετάλλευσης δρομολογίων της Πόλης Şirket-i Hayriye. Μία ακόμη βόλτα στη φεγγαρόφωτη νύχτα, μια μεχταμπιγιέ, όπως τότε με τον πατέρα της.
Μόνο που την ταπεινή βάρκα έχουν αντικαταστήσει 14 φωταγωγημένα πλοία γεμάτα Κωνσταντινουπολίτες που πλήρωσαν 37,5 λίρες ο καθένας για να ακούσουν την Ευθαλία!
Όσοι δεν πρόλαβαν να αγοράσουν εισιτήριο συγκεντρώθηκαν στις παραλίες, και κρατώντας ποικιλόχρωμα φαναράκια περίμεναν να ακούσουν, έστω κι από μακριά, την αγαπημένη τους φωνή.
Η… νηοπομπή ξεκίνησε από το Μπεμπέκι και διέσχισε πάνω-κάτω όλο τον Βόσπορο ικανοποιώντας όλους τους θαυμαστές της.
Η Ευθαλία ήταν ανεβασμένη πάνω σε μια σκηνή που τοποθετήθηκε σε μια βάρκα και τραγουδούσε συνέχεια συνοδεία ομάδας ζεϊμπέκηδων. Αυτή η νύχτα έμεινε ανεπανάληπτη στην ιστορία του Βοσπόρου.
Δυστυχώς όμως θα ήταν και η μοιραία βραδιά θριάμβου για τη Γοργόνα. Ο ύπουλος αέρας των Στενών έγινε αιτία σοβαρού κρυολογήματος που την ταλαιπώρησε για τρία χρόνια. Δεν κατάφερε να συνέλθει, και η κρυστάλλινη φωνή της, αυτή που τόσα χρόνια σαγήνευε μια ολόκληρη Πόλη, σίγησε για πάντα.
Ήταν η 15 Μαρτίου του 1939, πέντε μήνες μετά τον θάνατο του Κεμάλ που της χάρισε την ελευθερία του ονόματός της.
pontosnews
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου